DeGroeneAmsterdammer: "Talloze kinderen in arme buurten maken een echtscheiding mee en groeien op zonder vader. Zo verkruimelt de enige veiligheid die arme mensen hebben: het gezin.
Het Nederlands Jeugdinstituut (nji) heeft speciaal voor beleidsmakers in een brochure een top-tien opgesteld van ‘beschermende factoren’. Het is een opsomming van de belangrijkste factoren die een kind helpen zich sociaal te ontwikkelen. Met stip bovenaan staat, zes plaatsen vóór cognitieve vaardigheden, een veilige binding met mensen. De basis hiervoor wordt gelegd in de veilige relaties binnen het gezin. Wanneer die relaties niet veilig zijn, door ouderlijke conflicten of zelfs echtscheiding, kan de veilige binding van het kind een grote deuk oplopen.
Er zijn honderden vergelijkbare arme wijken in Nederland en in al deze wijken wonen heel veel gescheiden mensen. Dat blijkt uit een analyse van de buurtgegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs).
Zo blijkt dat wijken met veel Surinamers en Antillianen een heel hoog scheidingspercentage hebben – een bekend fenomeen. In gereformeerde dorpen ligt het percentage juist lager dan elders. Maar de factor die het meest met echtscheiding correleert, is de armoede in de buurt. Of het nu gaat om Utrecht, Rotterdam, Heerlen, Groningen, Zeist, Eindhoven of Almelo: het percentage lage inkomens is de beste voorspeller voor het aantal echtscheidingen in een wijk.
Dit hoeft niet te betekenen dat arme mensen vaker scheiden. Het kan ook omgekeerd zijn: na een scheiding worden mensen armer en verhuizen zij naar een arme wijk. ‘Mensen die scheiden, zien hun inkomen dalen, en met dat lage inkomen kunnen ze vaak alleen terecht in wijken als Overvecht’, zegt Marjolijn Distelbrink, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut.
Als veel kinderen in een wijk alleen bij hun moeder opgroeien, zijn de gevolgen niet moeilijk te voorspellen, zegt Inge van der Valk. Meer kinderen op straat, minder controle door de ouders en meer kleine criminaliteit. ‘De gevolgen van scheiding zijn voor jongens en meisjes gemiddeld anders. Je ziet dat bestaande verschillen worden uitvergroot wanneer de basisveiligheid ontbreekt. De meeste jongens externaliseren de problemen. Die worden bijvoorbeeld delinquent of maken hun school niet af. De meeste meisjes internaliseren hun onveiligheid. Die krijgen veel vaker last van angstgevoelens en depressieve gevoelens.’
Jongerenwerkers reageren desgevraagd gereserveerd. Nee, relaties staat als thema niet op hun agenda. ‘Onze jongeren zijn vooral bezig met een chickie scoren, over vaste relaties hebben we het niet met ze’, is het enige wat een woordvoerder erover kan melden. Ook voor docenten blijkt dit geen thema te zijn waar ze het met leerlingen over hebben.
Jongerenwerkers reageren desgevraagd gereserveerd. Nee, relaties staat als thema niet op hun agenda. ‘Onze jongeren zijn vooral bezig met een chickie scoren, over vaste relaties hebben we het niet met ze’, is het enige wat een woordvoerder erover kan melden. Ook voor docenten blijkt dit geen thema te zijn waar ze het met leerlingen over hebben.
Buurten met de meeste echtscheidingen
1. Bijlmer-Centrum, Amsterdam 86 vs 100 (24%)
2. Schorsmolen, Breda 84 vs 100 (13%)
3. City, Enschede 82 vs 100 (21%)
4. Bloemenbuurt, Groningen 79 vs 100 (27%)
5. Zuidwal, Den Haag 73 vs 100 (23%)
6. Bijlmer-Oost, Amsterdam 73 vs 100 (22%)
7. Kronenburg, Arnhem 69 vs 100 (22%)
8. De Hoogte, Groningen 67 vs 100 (28%)
9. Klarendal, Arnhem 66 vs 100 (24%)
10. Delfshaven, Rotterdam 65 vs 100 (22%)
Dit is de top-tien van buurten in Nederland met de grootste verhouding gescheiden/getrouwde mensen. Tussen haakjes staat het percentage mensen dat op of onder het sociaal minimum leeft.”
