Voor wie de bel luidt

… dus voor u.

Parool: "De makers van de succesvolle natuurfilm De Nieuwe Wildernis komen naar Amsterdam. Volgende maand beginnen de opnamen van De Wilde Stad, een documentaire over het leven van wilde dieren in de drukke stad.

In de documentaire worden vijf dieren langere tijd gevolgd, vertelt producent Ignas van Schaick van EMS Films. 'We zijn nog bezig met de selectie van de hoofdkarakters. Dat doen we met stadsecoloog Remco Daalder en allerlei andere deskundigen. Op het voorlopige lijstje staan de meerkoet, de vos en de blauwe reiger, en het lijkt ons ook heel spannend om een rat door het riool te volgen als dat technisch haalbaar is.’”

Dit artikeltje staat in de rubriek cultuur van het Parool. En zoals ook cultuur in deze neoliberale maatschappij hoofdzakelijk met geld te maken heeft, valt inderdaad ook natuur nu onder het Ministerie van Economische Zaken.

meerkoet

Stadsmeerkoet tussen het stadsvuil
Foto: Rein Hofman (klik voor meer foto’s)

Hoe de opzet van De Wilde Stad zal zijn weet ik niet, een soort Disneyficatie van het stadsleven voor dieren of een kritische kijk? Ik ben bang dat het toch wordt wat Baudrillard een simulacrum noemt, een vervanging van de werkelijkheid door een visie die zogezegd de echte werkelijkheid moet vervangen omdat de echte werkelijkheid in feite al in de vernieling is gegaan of niet acceptabel of beheersbaar genoeg is. De Nieuwe Wildernis was al zoiets, want er zijn beelden gebruikt die niet de echte situatie weergeven. Maar dat is gebruikelijk voor natuurfilms. Ik hoorde vandaag nog bij VPRO Boeken Johan van de Gronden (directeur WNF) praten over natuur in de Oostvaardersplassen als een verlangen naar dat wat niet meer bestaat. De Verelendung van de fauna zien we in onze stad (zie fotolink hierboven).

Wordt De Wilde Stad ook zoiets? Een laatste poging om te doen alsof de natuur een nieuw leven krijgt in de stad? Als het aanprijzen van een slap aftreksel van natuur om ons in de waan te laten dat het goed gaat? Als DRO-ambtenaar Remco Daalder ermee te maken heeft dan vrees ik het ergste. Hij brak tijdens de discussies over de Structuurvisie Amsterdam 204o een lans voor meer woningbouw in groengebieden, met name de zuidoever van de Gaasperplas. Zijn kijk op natuur wordt vanzelfsprekend bepaald door zijn planologische visie, en die wordt beheerst door verdichting en bebouwing. Daar heb ik drie jaar geleden ook al een stukje over geschreven naar aanleiding van een boek van Daalder.

nest

Meerkoet in het Gaasperpark (2012)

MUGweb: “Gratis op safari in Amsterdam

... er zijn ook dieren dichter bij huis die het platteland verruilen voor de grote stad. ,,De eerste futen en meerkoeten vestigden zich in de jaren tachtig spontaan in Amsterdam. Dat kwam omdat het op de meren, zoals de Vinkeveense Plassen, steeds drukker werd door bootjes en andere recreatie. Toen dachten veel watervogels: Amsterdam is zo gek nog niet!’’"

Dacht ik het niet. Verjaagd door recreatie! Vertrekken heel wat vogels en dieren niet naar de stad omdat ze op het platteland verdreven worden door massale landbouw, verdelgingsstoffen, afschietbeleid en verstoring van foerage- en broedplaatsen? Amsterdam als natuurreservaat … omdat we verder nauwelijks nog iets natuurlijks van waarde hebben. Net zoals de Indianen in de VS in reservaten gestopt werden.

De film zal vast heel mooi worden. Maar ook een vervanging van een werkelijkheid die niet zo fraai is? Ik lijk er alvast heel droevig van te worden. Lepelaars die geen kans meer krijgen omdat ze door festivals verjaagd worden uit het groen, het stadsgroen zelfs! Meerkoeten die het moeten doen met zwerfvuil. De stad als surrogaat voor natuur omdat de fauna en flora steeds meer verdwijnt uit haar natuurlijke habitat. Met de boodschap dat we het daar maar zullen moeten mee doen in de toekomst. Een vergulde pil. Binnenkort kunnen we op safari in Amsterdam. Op jacht naar meerkoeten en andere drijfsijsies, geen zwanen. Want steeds meer zwanen worden gevangen en verkocht aan rijke buitenlanders.

Misschien moeten we hierover eens een alternatieve film maken. Maar ja, dáár krijg je vast geen geld voor.

© 2015