Een film van Jan P. Strijbos (1891-1983) over roofvogels in Nederland.
Film van Jan P. Strijbos “Onze roofvogels” uit 1942-1943 (collectie Museon, Den Haag) met nestopnamen van Torenvalk, Boomvalk, Sperwer, Havik, Buizerd en Grauwe Kiekendief.
Opnamen op nesthoogte vanaf boom-schuilhutten, van nesten met jongen in de donsfase en nog eens in juveniel kleed.
Torenvalk (00:16 - 02:23)
De beelden van een Torenvalknest in een eendenkorf dateren van 2e helft April 1943 en zijn gemaakt in de Bakkerskooi te Wanneperveen. Strijbos vermeldt in het tijdschrift In weer en wind, 7e jaargang nr. 6 p. 132 van juni 1943 dat daar acht nesten van Torenvalken in eendenkorven waren.
Boomvalk (02:24 - 04:53)
Strijbos filmde een Boomvalk-nest op Oranje Nassau’s Oord bij Wageningen in juli 1943. De opnamen worden beschreven in een Telegraaf-artikel van Strijbos “Jong leven in het Boomvalkennest’, De Telegraaf van 18 augustus 1943. “”Week na week zat ik telkens eenige dagen in den hoogen uitkijkpost (..). De vier jongen waren ongeveer een week oud, toen ik voor de eerste maal omhoog klom.” Het fragment toont een nest met 4 donsjongen, vervolgens grotere donsjongen, en de jongen in het juveniele kleed.
Sperwer (04:54 - 07:20)
Opnamen van Sperwernest met vier jongen bij Vogelenzang (Leiduin of Huis te Vogelenzang ?), gefilmd in juni 1943. Strijbos beschreef deze opnamen in een artikel ‘Vogels van de wildernis. Bij den sperwerhorst’, in De Telegraaf van 30 juni 1943. “In het Westen van ons land is de sperwer als broedvogel niet dik gezaaid. (…) Het nest lag niet in torenhooge woudreuzen, doch in betrekkelijk jong stanghout, (..) en toen de vier jonge roofridders eenige dagen oud waren, bouwde ik in de kruinen van de naburige boomen een vlondertje, waarop mijn schuiltent een plaatsje kreeg.”
Havik (07:21 - 11:44)
Opnamen van een 2e jaars vrouwtje met twee donsjongen en twee nog niet uitgekomen eieren, gefilmd in Drenthe, mei 1943 (?). Slechts 1 jong overleeft.
Buizerd (11:45 - 22:36),
Drenthe juni 1942, omgeving Havelte. Allereerste filmopnamen van deze toen schaarse soort in Nederland. Oudervogel met 1 jong. Strijbos beschreef zijn filmopnamen in vijf artikelen : ‘Wij gaan den buizerd filmen’ in De Telegraaf van 7 juni 1942; ‘De buizerd voert zijn jong.’, De Telegraaf 14 juni 1942; ‘Drie dagen in een boomtop’, De Telegraaf 20 juni 1942 en ‘De jonge buizerd vliegt uit’ in De Telegraaf 18 juli 1942. Een samenvattend artikel staat in In weer en wind 7e jrg. nr. 7, juli 1943.
Grauwe Kiekendief (22:37 - 28:43).
Nest met vier jongen, vermoedelijk op Texel. Al in 1938 fotografeerde Strijbos daar een nest (zie In weer en wind 2 nr 8), maar of deze opnamen van dat jaar dateren is onbekend.
Ruud Vlek, sept. 2022