Een econoom of wiskundebolleboos ben ik niet. Maar ik heb even zitten nadenken over die 'foreclosures and repossessions' – executie (verkoop bij openbare veiling) en inbeslagname van huizen – die nu huizenkopers in de VS teisteren. Wat is er eigenlijk aan de hand? Hoe zit het rekensommetje in elkaar?
Wel, ik ben tot de slotsom gekomen dat deze instorting van hypotheken een vreemde aangelegenheid is. Zoals ik hier reeds heb uitgelegd wordt een lening of een hypotheek verstrekt zonder dat dat geld echt bij de bank in deposito is; dat is maar voor ongeveer 10% het geval. 90% van de hypotheken zijn gecreëerd zonder dat de bank dat geld heeft. Zo is onze financiële wereld geregeld. Raar maar waar.
Stel nu dat je je aflossingen niet meer kan betalen. In dat geval raak je je huis kwijt, de bank legt beslag op je huis en verkoopt het. En in de meeste gevallen moet je dan ook nog een restschuld betalen als het huis niet het hele bedrag van de hypotheek oplevert. Openbare veilingen zijn in feite onderonsjes van vastgoedhandelaren en banken (sommige banken hebben hun eigen vastgoedonderneming en hebben zo een dubbel voordeel en de mogelijkheid 'creatief te boekhouden'). Dus, de bank bezit ineens een huis, een echt tastbaar huis, terwijl ze het geld daarvoor niet eens hadden en gewoon uit het niets hadden geschapen. Ze hebben dan de reële waarde van het huis plus de restschuld die de hypotheeknemer nog moet betalen. De hypotheeknemer is zijn huis kwijt, en zit nog met een schuld.
Dat is toch ongelooflijk wonderbaarlijk! Is dit niet te vergelijken met de 'wonderbaarlijke visvangst' of de 'verandering van water in wijn' in de Bijbel? (Voor de hypotheeknemer geldt het omgekeerde, van wijn in water.) Geen wonder dat banken zo begerig waren om aan iedereen, ook wie het niet kon betalen, hypotheken te verkopen. Zij hebben niet te lijden van falende hypotheken. 't Is wel een beetje een gedoe, maar voor de rest is het enkel kassa! voor de hypotheekverlenende banken. Met de verkoop van de risico's en derivaten aan andere banken en instellingen hebben ze ook nog eens een goede slag geslagen. Zo hebben die banken fictief geld reëel gemaakt. Dat de rest van de wereld er armer van wordt kan hen niet deren.
Eigenlijk is het zogenaamde 'risico' – wanneer de koper zijn hypotheek niet kan betalen – een fictief risico, van dezelfde fictieve orde als het geld dat de bank op deze manier gecreëerd heeft. Het is pas bij de verhandeling als derivaat en afhandeling van dit risico dat het reëel wordt, dat wil zeggen op het moment dat het een echt nadelig effect heeft op een aantal partijen, in de eerste plaats de koper.
En dan zijn er nog mensen die beweren dat niemand deze crisis zag aankomen. Sommige banken hebben er stelselmatig grof geld aan verdiend, en dat met alleen een deposito van 10% van het bedrag van de hypotheken.
Voorwaar, voorwaar, ik zeg u, de Hoogste Macht ligt bij de banken.
