Je kan Rutte moeilijk verwijten een autist te zijn, maar hij mist duidelijk iets. Dat zie je vaker bij economen. Ze missen het sociale in hun denkbeeld van de samenleving. Economie is geen exacte wetenschap, misschien wel een gedragstheorie, of gewoon een uitwerking van politiek. Je zou ons huidige systeem ook een maffia- of casino-economie kunnen noemen. In elk geval hebben de meeste economen een blinde vlek. Het marktdenken dat ook door CDA en PvdA gretig werd omarmd is failliet, maar toch blijft het opgeld doen. De neoliberalen van vandaag zijn de 'ridders met het droevige gezicht' (denk aan Wellink), de doolridders, de Don Quijotes die met waandenkbeelden voorwenden te strijden voor een betere wereld maar in feite tegen windmolens vechten. Hoe komt dat? Omdat het marktdenken een religie is die bol staat van dogma's die a priori als waar aangenomen worden. Net zoals Don Quijote heilig geloofde in zijn boeken vol met edele ridderverhalen, zo geloven onze economen en politici nog in economische fabeltjes. Rutte is een doolridder, de ridder met het olijke gezicht, de positivo, maar niet minder non compos mentis. Je zou hem ook een graairidder kunnen noemen.
MeJudice: "Premier Rutte wil graag bezuinigen in een tijd dat hij bijna gratis kan lenen. De bezuinigingen komen bovenop de enorme besparingen die Nederlanders al jaarlijks wegzetten. Al die besparingen gaan weinig tot niets opleveren, stelt Harrie Verbon. Sterker, de extra besparingen gaan richting de tekortlanden in Zuid-Europa, waar het geld uiteindelijk zal verdampen.
Rutte vermeldt niet dat dit tekort op de begroting alweer aan het dalen is zonder dat de regering fors bezuinigd heeft. Die 100 miljoen per dag waar Rutte het over heeft, zal in 2015 al gedaald zijn naar 50 miljoen per dag. Zonder dat minister van financiën Jan-Kees de Jager een vinger heeft hoeven uit te steken. Voorts zegt Rutte ook niet dat het op dit moment voor de overheid bijna niets kost om geld te lenen. Omdat Nederland een zeer robuust begrotingsbeleid heeft, vergeleken met bijvoorbeeld Griekenland en Italië, hebben beleggers een groot vertrouwen in de Nederlandse overheid en willen ze hun geld nagenoeg voor niets aan De Jager uitlenen.
Als de overheid bezuinigt, betekent dat in feite dat de overheid meer gaat sparen. Nu wordt er in Nederland al veel gespaard, met name door de pensioenfondsen. Het ziet er naar uit dat die fondsen door de problemen met hun beleggingen hun vermogen zullen moeten gaan aanvullen. Dat wil zeggen, zij moeten ook meer gaan sparen. Kortom, de komende jaren zal er een grote toename van de macro-economische besparingen plaats vinden. Wat leveren die extra besparingen op? Niets! Om dezelfde reden waarom de overheid nu zo goedkoop kan lenen. De rente is erg laag en dat zal voorlopig wel even zo blijven."
Als je er zeker van wil zijn dat je zelfs geen rentekosten moet betalen, dan is er maar één oplossing: het creëren van geld uit het niets door de overheid. Vanzelfsprekend zal de vastgeroeste financiële structuur dat willen verhinderen. Maar ondanks alle pogingen om de economie als een natuurproces voor te stellen is zij enkel een variabel systeem dat helemaal anders ingericht kan worden en ook nog eens met een beter resultaat, want daar gaat het om. Werkt het systeem niet goed, en dat is nu het geval, dan moet het op de schop. Ook de indeling van fauna en flora is niet definitief, die wordt regelmatig aangepast, zodat bloemen en dieren ineens in een andere classificatie terechtkomen. De bedoeling is dat het systeem werkt en overzichtelijk is. Dat ontbreekt nu totaal in onze economie.
In de oudheid werden vaak orakels gebruikt om oplossingen en veranderingen aan te dragen. We kunnen met zekerheid zeggen dat dit geen goddelijke uitspraken waren, maar handig gecamoufleerde richtlijnen bedacht door een kaste van priesters. Farao's werden in hun macht bevestigd door een orakel. Nu hebben we RTL met zijn beurscommentatoren.
The Wizard of Oz (zie hier voor een monetaire interpretatie) is een modern verhaal waarin blijkt dat de tovenaar van Oz eigenlijk een gewone oude man is die met trucs en illusies iedereen misleidt. Op dezelfde manier worden wij misleid door een nomenklatura van machtige bankiers. De oplossing voor de onbetaalbare schulden is vrij eenvoudig: het creëren van geld door de overheid in plaats van door de banken. Ik heb dit al vaker besproken. En poeffff! Weg schuld.
Cranach: Adam en Eva
Het prachtige bijbelverhaal van Adam en Eva verwijst naar een macht die grenzen stelt. De willekeurige eis van God dat Adam en Eva geen appels mochten plukken, niet mochten eten van de boom van kennis van goed en kwaad, is een kwestie van gehoorzaamheid en onderdanigheid aan een arbitrair hoger gezag. Zo ook wordt tegenwoordig miljoenen mensen het recht ontzegd door de hogere almacht, de banken, om in het paradijs te leven. In ons geval is het een verbod dat niet ouder is dan een paar honderd jaar en vurig door Amerikaanse presidenten als Jefferson, Jackson en Lincoln werd bestreden (en later ook door Roosevelt genegeerd, tegenwoordig ook door Bernanke). Dat hebzucht van een kleine klasse van bankiers en bonusjagers een van de drijfveren is om het huidige systeem in stand te houden mag duidelijk zijn. Een essentiële voorwaarde voor het goed functioneren van deze geldcreatie is dat hedge funds verboden wordt te speculeren met valuta.
De burgers (Adam en Eva) mogen niet eten van de boom van kennis van goed en kwaad. Wat goed en kwaad is, wordt door de machthebbers naar willekeur (of beter gezegd: eigenbelang) bepaald. Ook al is overduidelijk zichtbaar dat deze wereld gebaseerd is op foute definities van goed en kwaad, het systeem dendert als een dolgedraaide moloch voort. Een aantal jaren geleden werden zelfs de nationale banken geprivatiseerd, om deze macht nog verder van het volk af te houden, hoewel in principe een regering wel invloed kan uitoefenen op haar centrale bank. In de Europese Unie is veel macht, vooral de macht over de munt, nog eens overgedragen aan een Europese Centrale Bank. Het drukken van geld is niet meer in handen van onze nationale regeringen. Ook dat is een groot probleem.
Dit machtssysteem is zo overheersend dat zelfs linkse partijen zich gedwongen voelen om deze macht te accepteren. Zelfs de PvdA viel voor het marktdenken. Nu zien we dat zelfs GroenLinks door de knieën aan het gaan is. Een trieste ontwikkeling, terwijl de oplossing toch uit een heel andere hoek moet komen. Ook problematisch is het feit dat de financiële economie de reële economie overheerst. We leven dus in een enorme opgeblazen bubbel, want de gigantische sommen aan virtueel geld, geld alleen bestaand als transacties op computers, die dagelijks de wereld oversurfen en steeds maar moeten groeien, overtreffen de totale waarde aan goederen, bezittingen en diensten in een reëel bestaande wereld op een onvoorstelbare manier.
Marktwerking is geen doel op zich, maar slechts een middel om een doel te bereiken. Onze economen zijn dit doel uit het oog verloren. Zij zijn verworden tot 'homo asocialis', terwijl ze ook nog eens de gotspe hebben om anderen als asociaal te bestempelen terwijl ze deze mensen door hun eigen asociaal gedrag als economen, politici en bestuurders, afschrijven als onrendabelen.
Mark Rutte weet van toeten noch blazen. Hij verwees in zijn regeringsverklaring naar een oude liberaal van honderd jaar geleden. Dat is precies waar hij naartoe wil: honderd jaar terug in de geschiedenis. En hij staat als een leraar voor een in zijn ogen dom klasje, want hij weet het allemaal veel beter. Het staatstekort is toch nooit weg te werken. Dat is onmogelijk. Tenzij met de methode hierboven beschreven. Je kunt zeker niet decennia lang – tot de staatsschuld is verdwenen – doorgaan met bezuinigingen, die de reële economie, dus de echte wereld, de nek omdraaien. Wat wij nodig hebben is een economie op mensenmaat, geen papieren economie.