Huizenmarkt-zeepbel: "Nederland staat in de Europese statistieken op kop met één topic. Maar wel op een betreurenswaardige manier. Griekenland mag dan een grote staatsschuld torsen. Maar Nederland doet principieel niet veel onder met de grootste hypotheekschuld in verhouding tot het bruto nationaal product (BNP). Van alle Europese landen heeft Nederland namelijk de grootste hypotheekschuld ten opzichte van het BNP.
Deze schuldenberg aan hypotheken is sinds een paar jaar al hoger dan het BNP zelf. Inmiddels al een procent of vijf er boven.
In de afgelopen twintig jaar werd het BNP twee maal zo groot. Maar de hypotheekschuld van alle huishoudens werd maar liefst vijfmaal zo groot. Met een slordige 700 miljard aan geleend geld voor onze eigen woning ligt er een zwaar beslag op economisch herstel. Immers bij stagnerende huizenprijzen en dito inkomens neemt de pijn van die hypotheekschuld alleen maar toe. En dat leidt bepaald niet tot een stimulans op de binnenlandse bestedingen.
De florissante hypotheekrenteaftrek maakte degene die niet op de pof woonde tot een dief van de eigen portemonnee. Sterker nog de aflossingsvrije hypotheek heeft er zijn eerste plaats op het lijstje hypotheekvormen aan te danken. Ook de nu minder begaanbare weg om met een hogere schuld op de woning goedkoop consumptief crediet te verkrijgen mag zich rekenen tot één van de succesfactoren van de forse schuldenberg. Met de claim die hiervan uitgaat op de maandelijkse huishouduitgaven hebben de banken een blijvend stevige greep op de looninkomsten. Nederlanders deden het wel anders dan Amerikanen met hun creditcards maar de uitkomsten lijken erg veel op elkaar.
Merkwaardig is dat de stijging van de hypotheekschuld eigenlijk veroorzaakt wordt door de stijging van de woningprijzen(sic!). Door de riante mogelijkheden tot lenen werd er meer geleend. Het leidde tot een veel sterkere stijging van de woningprijzen waardoor er nog weer meer geleend werd. En zo werd de spiraal twintig jaar draaiende gehouden. Tot nu. Want het verder opzwepen van de spiraal is in een tijd van recessie en crisis niet meer mogelijk."
Bernard Lietaer werkte vijf jaar bij de Belgische centrale bank voor het ontwerpen en implementeren van de Europese eenheidsmunt, de Euro. Hij zegt dit:
Transaction: "Money is created when banks lend it into existence. When a bank provides you with a $100,000 mortgage, it creates only the principal, which you spend and which then circulates in the economy. The bank expects you to pay back $200,000 over the next 20 years, but it doesn't create the second $100,000 - the interest. Instead, the bank sends you out into the tough world to battle against everybody else to bring back the second $100,000."
Bernard Lietaer: "Als de bank geld schept door u een hypotheek van 100.000 euro te verstrekken, schept zij slechts de hoofdsom op het moment dat zij uw rekening crediteert. Maar zij verwacht dat u in de komende twintig jaar 200.000 euro terugbrengt. Als u dat niet doet, zult u uw huis verliezen. Uw bank creëert geen interest; zij stuurt u de wereld in om tegen alle andere mensen te vechten om de tweede 100.000 euro terug te brengen. Omdat alle andere banken precies hetzelfde doen, vereist het systeem dat sommige deelnemers failliet gaan om u die 100.000 euro te verschaffen. Om het eenvoudig te zeggen: als u interest op uw lening betaalt, gebruikt u de hoofdsom van iemand anders."
VanSpaarbankVeranderen: "Als een bank een lening uitgeeft, wordt dat geld uit het niets gecreëerd door middel van een paar drukken op een computertoetsenbord en wordt de totale geldhoeveelheid op aarde met het geleende bedrag vergroot. Boekhoudkundig klopt dit, omdat de bank een schuldbekentenis van de lener krijgt aan de creditzijde van de balans. Het geschapen geld is een uitdrukking van de door deze transactie ontstane schuld *van* de bank *aan* de lener, die, zoals alle tegoeden, aan de debetzijde van de balans komt te staan. Met andere woorden, het op de schuldbekentenis ingevulde bedrag wordt bijgeschreven op de rekening van de lener. Maar het is wel nieuw geld. Als de lening later wordt terugbetaald, wordt het geld vernietigd (en verdwijnt ook de schuldbekentenis van de balans). De capaciteit van een bank om geld uit te lenen (en dus te scheppen) is wettelijk begrensd tot ongeveer 90% van de totale tegoeden van haar klanten. Maar als deze leningen gebruikt worden om iemand te betalen en zo terechtkomen op rekeningen bij dezelfde of een andere bank, telt dat nieuwe geld weer mee als een tegoed, zodat het banksysteem het recht krijgt om er nog eens 81% (90% van 90%) van de oorspronkelijke tegoeden bij te scheppen. En zo voort. Als je alle mogelijke nieuwe leningen in deze cascade bij elkaar optelt kom je op een totaal van negen keer het oorspronkelijke tegoed. Banken gebruiken geld op tegoeden natuurlijk wel degelijk voor beleggingen, bijvoorbeeld om aandelen, land en gebouwen aan te kopen, en daarom is een 'run on the bank' de doodsteek voor elke bank.
Van de totale kosten van het op hypotheek een huis laten bouwen is zelfs minstens tachtig procent rente. Alleen de rijkste tien procent van de bevolking (in het Westen) incasseert zó veel rente op hun vermogen dat zelfs die enorme rentecomponent van hun eigen uitgaven gecompenseerd wordt. De onderste tachtig procent van de bevolking betaalt het gelag, de tien procent ertussenin speelt ongeveer quitte. Een voorbeeld: in het jaar 1982 ontving de rijkste tien procent van Duitsland ruim 34 miljard DM aan rente van de rest van de samenleving, met bijzondere dank aan de armste tien procent voor hun bijdrage van 1,2 miljard DM."
Het Geld van de Toekomst - Bernard Lietaer (gratis download)
Eigenlijk, theoretisch, zijn die schulden die gecreëerd zijn uit het niets ook niets waard. Het is gebakken lucht. Iemand kan principieel toch geen geld uitlenen dat hij niet heeft? Kan dus wel. Raar, heel raar. In de VS in de jaren 60 heeft iemand, dhr. Daly, een dreigende uitzetting uit zijn huis en zijn hypotheekschuld nietig laten verklaren voor een rechtbank op grond van het feit dat zijn bankier (Morgan) dat geld uit het niets had gecreëerd, dat het dus gewoon een bijschrijving in de boeken was en van echte schuld geen sprake kon zijn. Daly stierf een paar maanden later in een mysterieus ongeval.