De verwijzingen naar 'Willem IV' zijn vakkundig verwijderd uit alle koningsgezinde media, alle media draaien op volle toeren, de koningslindes (Tilia vulgaris) zijn geplant, de soevenierschappen in de winkels zijn gevuld, de oranje tompoezen liggen klaar, de histerische dag kan beginnen.
Maarten: De tikkende tijdbom van het Koninklijk Huis
Dit jaar wordt een begin gemaakt met de viering van 200 jaar Koninkrijk, die tot 2015 zal duren. Het uitgelezen moment om een einde te maken aan het erfelijk koningschap in Nederland. De monarchie heeft voor een eindeloze reeks van problemen gezorgd.
Elk land heeft een staatshoofd nodig, dat bij gelegenheid de natie kan vertegenwoordigen. In een betrekkelijk klein aantal landen, waaronder Nederland, wordt het staatshoofd niet gekozen, maar erft deze zijn functie. Op het eerste gezicht is dat strijdig met de basisbeginselen van de democratie, maar de praktijk leert dat de meeste staatshoofden die hun functie danken aan familieverwantschap verrassend populair zijn. In Nederland is driekwart van de bevolking bijzonder tevreden over de monarchie en verlangt slechts 17 procent naar een republiek. Daarbij is het merkwaardig dat de voorheen Argentijnse echtgenote van de kroonprins verreweg het populairste lid is van de koninklijke familie. Dat heeft wellicht te maken met het even infantiele als sentimentele idee dat zij als eenvoudig burgermeisje een stralende prinses is geworden.
In de afgelopen eeuw heeft de monarchie in Nederland ons een min of meer eindeloze reeks van problemen bezorgd, waarvan sommige dreigend uitzicht boden op een diepe constitutionele crisis.
Hoofdoorzaak van die problemen waren de huwelijkspartners van de diverse leden van het Koninklijk Huis.
De strekking van deze ultrabeknopte samenvatting is voor geen enkele twijfel vatbaar: ons schijnbaar zo ingetogen Koninklijk Huis is politiek-constitutioneel gezien een tikkende tijdbom, die enorme politieke narigheid kan veroorzaken. Bovendien zal die tijdbom in elke generatie opnieuw een gevaarlijke fase doormaken, omdat al die prinsen en prinsessen telkens weer aan de vrouw/man gebracht moeten worden.
Afgezien van deze politiek-constitutionele bezwaren is er mijnerzijds nog een enorm, beslissend argument tegen het erfelijke koningschap. Dat is vreemd genoeg juist datgene wat de monarchie in de moderne, mediagestuurde samenleving zo ongekend populair maakt: het aanhoudende, infantiele en stompzinnige gezever over het Koninklijk Huis.
Een erfelijk koningschap verandert een hele natie in roddelende keukenmeiden en kruiperige onderdanen."
Zo, dat was Maarten. Ook de vroegste geschiedenis van de Oranjes blijkt niet helemaal zuiver. De moord op de gebroeders de Witt was een complot van vooraanstaande figuren uit de omgeving van prins Willem III, dat in de voorgaande dagen zorgvuldig was voorbereid. De staatsgreep en onthoofding van Oldenbarnevelt was het werk van prins Maurits van Oranje.
In het Beginselprogramma van GroenLinks staat: "Deze uitgangspunten over democratie zijn strijdig met het staatsmodel van de erfelijke troonopvolging. Groen-Links is dan ook voorstander van een republiek."
SP: "De SP vindt dat elke gezagsdrager in Nederland moet worden gekozen, ook het staatshoofd. Een grote meerderheid van de bevolking hecht echter veel waarde aan de monarchie. Als nu verkiezingen zouden worden gehouden voor een staatshoofd, zou Willem-Alexander waarschijnlijk de grootste kanshebber zijn. Nederland wil een monarchie in een democratie. Het is aan de Tweede Kamer om deze moeilijke combinatie praktisch werkbaar te maken. Alleen een ceremonieel koningschap kan voorkomen dat de nieuwe koning zich zal branden aan politieke vuurtjes."
SP: "Het staatshoofd richt zich in de toekomst op belangrijke ceremoniële taken, de ministers doen het politieke regeringswerk. Leden van het Koninklijk Huis betalen voortaan zelf hun eigen privékosten en ook — gewoon als iedereen — belasting over inkomen en vermogen."
Willem Alexander vindt een ceremonieel koningsschap prima. De PvdA hangt intussen van tegenstrijdigheden aan mekaar. GeenStijl noemt Samsom een slalomsocialist.
Wat de eed van trouw aan de koning betreft, die is absurd. Als het enkel een ceremoniële procedure is, dan moet die afgeschaft. Een koning hoort de eed van trouw af te leggen aan het volk. Niet andersom.