Ja, ik bedoel, je leeft je in in een boek en dan neem je weer afscheid. En er zijn van die boeken die veel van je vergen. Zoals bijvoorbeeld Der Mann ohne Eigenschaften van Robert Musil, dat zelfs de schrijver zelf niet afkreeg. Ik heb één deel gelezen en moest toen afhaken. En dat voelt een beetje aan als het doodknijpen van een muis, niet echt jofel. Wellicht dat Daniel Pennac daarom een leesinstructieboekje heeft geschreven met de 10 rechten van de lezer.
Al geruime tijd heb ik À la recherche du temps perdu van Proust op mijn leestafeltje liggen, bij de wachtstapel 'binnenkort te lezen'. Maar een boek van 2400 pagina's (alle delen) dat bijna even dik is als breed, met gecondenseerd proza waar nauwelijks enige open ruimte in te ontdekken is, boezemt je toch een zekere schroom in. Daarom was ik blij toen ik op How Proust Can Change Your Life stootte. De titel ontlokte me een glimlach, dus ik dacht 'lezen dit boek'. En dit boek is me zeer bevallen: beknopt, to the point, witty, appreciërend en eerlijk, maar ook vlijmscherp. En het belangrijkste van alles, ik weet nu wat er in die 2400 pagina's staat zonder ze gelezen te hebben. Wie op een kantoor gewerkt heeft hoeft ook Het Bureau van Voskuil niet meer te lezen. Alain de Botton heeft voor mij À la recherche du temps perdu gelezen (en meer nog, ook gereisd) en dat spaart mij ontelbare leesuren uit. De literaire wereld is gigantisch, dus dat komt echt goed uit. Ik heb Prousts boek verplaatst van mijn leestafeltje naar een boekenkast waar het rustig kan chambreren.
De wijze les van dit boek: "The moral? That there is no greater homage we could pay Proust than to end up passing the same verdict on him as he passed on Ruskin, namely, that for all its qualities, his work must eventually also prove silly, maniacal, constraining, false and ridiculous to those who spend too long on it.
To make [reading] into a discipline is to give too large a role to what is only an incitement. Reading is on the threshold of the spiritual life; it can introduce us to it: it does not constitute it.
Even the finest books deserve to be thrown aside."
Het bovenstaande geldt vanzelfsprekend niet voor mensen die 'al een boek hebben'.
Een ander boek dat ik opzij gelegd heb na honderd bladzijden is Houellebecqs La possibilité d'une île. Niet om door te komen! Proust schreef nog een vloeiend, mooi Frans, maar Houellebecq is zo cynisch en asociaal en schrijft zo plat en onbeschoft dat je het al gauw niet meer kunt opbrengen om verder te lezen. Houellebecq is zonder meer een espèce de gros con.