'Patriotism is the last refuge of a scoundrel', zei Samuel Johnson in 1775. En hij had gelijk.
Elsevier: "Het WK was niet alleen onderhoudend, maar ook leerzaam. Zo beseften we weer eens de waarde van vaderlandsliefde, die mensen uit allerlei groepen met elkaar verbindt.
Een bijzonder moment, waarover een serieus mens somber zou kunnen mijmeren. De aarde warmt op, Iran dreigt een atoommacht te worden, de economische crisis woedt voort, Femke Halsema gaat misschien regeren, maar Nederlanders maken zich druk over een helderziende inktvis.
Niet een van boven opgedrongen integratie, maar een spontane saamhorigheid op basis van Hollands glorie."
Met Iran als atoommacht heb ik geen probleem (eerst zal nog moeten blijken of Iran inderdaad een atoommacht is of wordt) en met Femke in een linkse regering al helemaal niet. Maar met Hollands glorie heb ik niet veel op. Ook in de Gouden Eeuw was er schrijnende armoede. Ook nu nog bestaat het systeem van kapersbrieven, vergunningen om andere landen uit te buiten. Het heet globalisering, privatisering en deregulering.
Rembrandt
Bedelaars aan de deur
Spanje mag blij zijn met zijn bliksemafleider en ze hebben hun overwinning ook verdiend, daar niet van. Maar Spanje zal het niet makkelijk hebben. Ze zijn opgestoten in de vaart der volkeren, hebben zich economisch ontwikkeld, dat betekent dus schulden gemaakt, en staan nu voor de gevolgen van het neoliberale systeem waar we met z'n allen in verwikkeld zijn geraakt.
Dit soort voetbalpatriottisme is een vlucht uit de werkelijkheid. Voetbal stelt niet veel voor (de Ronde van Frankrijk is volgens mij een grotere prestatie) en als norm voor vaderlandslievendheid al helemaal niets. Want intussen worden Nederlandse bedrijven verkocht aan het buitenland en buitenlandse bedrijven nemen onze sleutelbedrijven over, dus ook de winsten en de beslissingsbevoegdheid over werkgelegenheid. Ook onze natuur wordt steeds verder bedreigd door het onzindelijke neoliberale gedachtengoed.
Waar Johnson op doelde met zijn uitdrukking is dat er een vals patriotisme bestaat waar de hooligan of neoliberaal graag misbruik van maakt.
De Amsterdamse grachtengordel komt op de Werelderfgoedlijst van de Unesco en wie heeft daar een probleem mee? De VVD natuurlijk, bij monde van Jan-Sebastian van Lissum, fractievoorzitter van VVD centrum. Diegenen die een aantal kapitale pandjes bezitten in de Gouden Bocht zien hun mogelijkheden om te 'vernieuwen en te ontwikkelen' (lees 'winst te maken met nieuwbouw') drastisch ingeperkt hierdoor. Hun patriottisme geldt alleen voor geld.
Met andere woorden er is een vals patriottisme en er is een gezond patriottisme of nationalisme, dit laatste is het geval als het gaat om de welvaart van de bevolking en respect voor zijn geschiedenis en monumenten, zeker als je ziet hoe de moderne architectuur afglijdt naar een afschuwelijke Stalinistische bouwstijl – gebouwen bedoeld om na dertig jaar weer afgebroken te worden en vervangen te worden door nog duurdere en hogere wangedrochten, allemaal ter meerdere eer en glorie van de vastgoedmaffia.