Kunstblog: "Vincent van Gogh verloor zijn oor in een gevecht met Paul Gauguin, beweren de Duitse historici Hans Kaufmann en Rita Wildegans in hun boek Van Goghs Ohr."
Het feit dat Gauguin naar Parijs vluchtte, maakt deze theorie zeer aannemelijk. Ik heb het verhaal dat hij zijn oor zelf verwondde nooit plausibel gevonden. Het paste enkel in een romantische visie op Van Gogh.
Van Gogh en de kleuren van de nacht.
De slaapkamer
Nog steeds worden sommige werken van hem verkeerd begrepen. Neem 'De slaapkamer'. Zelfs het Van Gogh Museum heeft het over rust en slaap, klakkeloos overnemend wat Van Gogh in een van zijn brieven schreef. "J'aurais voulu exprimer un repos absolu par tous ces tons très divers..." (hij heeft het over een absolute rust). De uitleg van de kunstenaar zelf, als die psychologisch is, kan nooit maatgevend zijn; de psychologische diepgang ontsnapt nu eenmaal aan de eigen artistieke intuïtie.
Dit is mijn interpretatie:
Wat we zien is geen vrolijk beeld, hoewel sommigen het wel zo opvatten vanwege de felle kleuren. Fel, botsend, inderdaad; vrolijk niet. Rood contrasteert met groen. De dekens zijn bloedrood ("rouge sanglant"). De deuren aan beide kanten zijn geblokkeerd door het bed en een stoel. Alleen het raam staat op een kiertje, maar geeft geen uitzicht naar buiten. Van buiten zien we groen doorschemeren, groen dat ook door de vloer heen dringt, symbolisch voor het verlangen naar groen en buitenzijn van een zieke en de onmogelijkheid de natuur in te gaan. Het bed heeft twee hoofdkussens. Van Gogh had er maar één nodig. De twee kussens zijn een uitdrukking van zijn verlangen naar vriendschap, liefde (let ook op de rode deken). De schilderijtjes, portretten, hangen haast over het bed, in paren. Het bed is leeg, de stoelen zijn leeg, de kamer is leeg en een uitweg is er niet, stoel en bed blokkeren de deuren. Het blauw van de deuren verwijst naar een blauwe lucht die vanwege Vincent's bedlegerigheid niet bereikbaar was. Wat hij uitbeeldt is niet hoe de kamer er uitziet, maar die dingen die ontbreken in zijn persoonlijke situatie, het buitenzijn in de natuur, vriendschap, liefde. Dat dit tafereel belangrijk was voor Vincent is duidelijk, hij maakte er verschillende versies van.
Wat we dus zien is een tragisch tafereel. De uitdrukking van eenzaamheid, verlangen naar samenzijn. Dit is totaal geen beeld van rust of slaap. Dit is opgekropt verlangen.
Vincent hunkerde naar rust en geborgenheid, maar wat hij schilderde was precies het tegendeel, het ontbreken ervan. De 'rust' is leegte. Les extrêmes se touchent. Gebrek en verlangen liggen zeer dicht bij elkaar. Hij schilderde wat er ontbrak in zijn leven.
From The Invention of Solitude (by Paul Auster):
"Standing in the Van Gogh Museum in Amsterdam (December 1979) in front of the painting The Bedroom, completed in Arles, October 1888.
Van Gogh to his brother: 'This time it is just simply my bedroom... To look at the picture ought to rest the brain or rather the imagination...
'The walls are pale violet. The floor is of red tiles.
'The wood of the bed and chairs is the yellow of fresh butter, the sheet and pillows very light lemon-green.
'The coverlet scarlet. The window green.
'The toilet table orange, the basin blue.
'The doors lilac.
'And that is all - there is nothing in this room with closed shutters....
'This by way of revenge for the enforced rest I have been obliged to take....
'I will make you sketches of the other rooms too some day.'
As A. continued to study the painting, however, he could not help feeling that Van Gogh had done something quite different from what he thought he had set out to do. A's first impression was indeed a sense of calm, of 'rest', as the artist describes it. But gradually, as he tried to inhabit the room presented on the canvas, he began to experience it as a prison, an impossible space, an image, not so much of a place to live, but of the mind that has been forced to live there. Observe carefully. The bed blocks one door, a chair blocks the other door, the shutters are closed: you can't get in, and once you are in, you can't get out. Stifled among the furniture and everyday objects of the room, you begin to hear a cry of suffering in this painting, and once you hear it, it does not stop. 'I cried by reason of mine affliction....' But there is no answer to this cry. The man in this painting (and this is a self-portrait, no different from a picture of a man's face, with eyes, nose, lips, and jaw) has been alone too much, has struggled too much in the depths of solitude. The world ends at that barricaded door. For the room is not a representation of solitude, it is the substance of solitude itself. And it is a thing so heavy, so unbreatheable, that it cannot be shown in any terms other than what it is. 'And that is all - there is nothing in this room with closed shutters....' "
