Parool: "Het park is ontdekt als festivalterrein. Dat blijkt vaak funest voor de kwaliteit van de bodem - die met elk dansfeest verder wordt aangestampt. 'Daar kan een tank rijden zonder weg te zakken.’
Dansen we met z'n allen onze parken naar de knoppen? Het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht maakt zich grote zorgen over de gevolgen van het toenemende aantal festivals en andere massaal bezochte evenementen voor de parken in de stad. Waar vroeger met de hond een ommetje werd gemaakt, staan nu duizenden mensen te feesten.
Met name de kwaliteit van de bodem staat onder druk, schrijft het dagelijks bestuur van het hoogheemraadschap in een brief over de kwestie. Het gebruik van parken voor festivals en evenementen leidt er in veel parken toe dat de toplaag van de bodem wordt aangestampt en een zogenoemde bodemplaat vormt.
Deze keiharde plaat onder het gras verhindert de afvoer van regenwater, met als gevolg dat plassen lang blijven liggen, gras afsterft en ook bomen kunnen worden aangetast. Een bodemplaat is ook funest voor wormen, spinnen, schimmels en andere vormen van bodemleven dat zich juist in de toplaag ophoudt.
Grootschalige evenementen horen bij Amsterdam, schrijft het hoogheemraadschap, en zijn onderdeel van de grootstedelijke cultuur. 'Maar evenementen mogen nooit leiden tot permanente of langdurige schade aan de waterhuishouding van parken. Zeker ook omdat de parken groene sponzen zijn die een belangrijke bijdrage leveren aan de regenbestendigheid van de omgeving.'
Gefundeerd gras
De ernst van de problemen verschillen sterk per park, aldus het hoogheemraadschap. Het stadspark Osdorp bijvoorbeeld beschikt over gefundeerd gras, en ook de gazons in het Westerpark en op het Museumplein zijn robuust genoeg om de klappen op te vangen. Maar het gras en de bomen in het Martin Luther Kingpark hebben door het jaarlijkse bezoek van de Parade permanente schade opgelopen.
In het Gaasperpark heeft boomtechnicus Gerrit-Jan van Prooijen de afgelopen jaren de gevolgen van het festival Open Air in kaart gebracht. Zijn bevindingen sluiten naadloos aan op de zorgen van het hoogheemraadschap. 'Precies op de plekken waar tijdens het festival de grootste drukte was geweest, was de toplaag dramatisch verdicht.'
De boom- en bodemspecialist registreert met zijn metingen de zogenoemde indringingsweerstand, de mate waarin de grond onder de grasmat doordringbaar is voor bij voorbeeld wortels van gras. Die wordt uitgedrukt in eenheden Pascal. Van Prooijen: 'Bij drie Pascal gaan boomspecialisten zich zorgen maken. In het Gaasperpark maten we op sommige plekken zeven, acht en zelfs negen Pascal. In gewoon Nederlands: daar kan een tank rijden zonder weg te zakken.'
Kwetsbaar
Niet alle parken zijn even gevoelig voor massaal bezoek, legt de boomspecialist uit. 'Een park op zandgrond heeft doorgaans weinig problemen. Amsterdam heeft de pech dat de meeste parken zich op veen of kleihoudend veen bevinden. Die zijn kwetsbaar voor verdichting, zeker als een evenemen zich afspeelt op regenachtige dagen. En dan maakt het natuurlijk ook uit of het om een biologische markt of een festival waar duizenden mensen staan te dansen.'
Van Prooijen pleit ervoor de bodem-gesteldheid van de parken in Amsterdam nauwkeurig in kaart te brengen, zodat per park festivalbeleid kan worden gemaakt. Flexibel beleid, waarbij parken die dat nodig hebben ook een half jaar of een jaar rust kunnen krijgen om te herstellen.
'Een gezonde bodem heeft een groot herstelvermogen,' vertelt hij. 'Maar als een bodem eenmaal slecht is, treedt met elk nieuw evenement een verdere verslechtering op.'
Loop- en rijplaten
Het hoogheemraadschap pleit in zijn brief voor een koppeling tussen de afgifte van een vergunning voor een evenement en specifieke herstelmaatregelen door de organisatie. Door bij de opbouw van een evenement loop- en rijplaten te gebruiken, iets wat nu al veel gebeurt, wordt de druk over de bodem verdeeld. Door bomen af te hekken, worden deze beter beschermd. Andere maatregelen die het hoogheemraadschap voorstelt, zijn het spreiden van het publiek en het plaatsen van podia en horeca langs de bestaande verharde paden in plaats van op het gras.
Ook Van Prooijen ziet mogelijkheden om de schade te beperken. 'De tuin achter het Tolhuis heeft bijvoorbeeld een krattenlaag onder de grasmat laten leggen, zodat daar probleemloos activiteiten kunnen worden gehouden. Bij grote parken is zoiets natuurlijk een kostbare zaak, maar het zorgt er wel voor dat de grasmat tot in lengte van jaren gezond blijft.' Bovenal verdienen de parken bescherming, vindt hij. 'Je ziet in heel Nederland een explosie van evenementen in de parken. Dat is hartstikke leuk, maar het gaat om de balans.'
(Door: Patrick Meershoek)"
