Het scheelt niet veel of we moeten voor een echte oase in Amsterdam naar een museum. Een oase is een plek in een woestijn waar plantengroei mogelijk is door toevoer van voldoende water. Aan water geen gebrek in Amsterdam, aan echt groen steeds meer. De woestenij van de MRA, de MetropoolRegio Amsterdam, trekt onze groengebieden in en installeert daar de laatste neoliberale hype, de festivalindustrie. Maar terug naar Matisse nu, over twee dagen begint de tentoonstelling De Oase van Matisse in het Stedelijk. Er wordt hier in Amsterdam nogal veel nadruk gelegd op die blaadjes van zijn laatste jaren. Mooi en decoratief, maar niet zijn beste werk. Amsterdam toont en promoot natuurlijk het liefst wat het in huis heeft. Maar als design er bezit van neemt, dan gaat het mis. Van Gogh is ook zo goed als om zeep geholpen door de verkitsching van zijn werk in de museumwinkel. Ik krijg soms de indruk dat het Van Gogh Museum zijn werk niet echt begrijpt en het museum enkel ziet als het beheren van een kapitaal.
Design in het Stedelijk
Stedelijk: "De oase van Matisse is de grootste tentoonstelling van Henri Matisse ooit in Nederland. Met meer dan 100 werken is het bovendien een van de meest omvangrijke tentoonstellingen in de geschiedenis van het Stedelijk.
De tentoonstelling De Oase van Matisse kent een unieke opzet: een selectie topwerken van Matisse wordt samen met werk van leermeesters, tijdgenoten en latere navolgers uit de eigen collectie gepresenteerd.”
In 1993 was ik in Parijs voor de grote Matisse-tentoonstelling in het Centre Pompidou. Dat was pas een evenement. Maar liefst 140 werken, allemaal van Matisse. Het Stedelijk heeft een catalogusje van 288 pagina’s, het Centre Pompidou had een catalogus met 752 pagina’s. Maar goed, Amsterdam is en blijft een groot dorp en dat is goed zo. Op het plein voor het Centre Pompidou gaf een zwarte man een kleine voorstelling voor de lange rij wachtenden. Hij noemde zichzelf Monsieur Banane. Hij stelde een soort ijskarretje op, met een ophangsysteem waar hij een sok aan vastmaakte, een banaan en nog wat andere dingen. Dat nam zijn tijd in beslag, ondertussen vertelde hij de meest onbegrijpelijke dingen. Als alles klaar was nam hij twee trommelstokken en begon te musiceren op de voorwerpen die aan zijn ophanglijst hingen. Dat maakte geen geluid natuurlijk. Even later maakte hij een rondje en zegende iedereen die hem een centje gaf. Toch een leuke manier om een lange wachttijd wat op te fleuren.
Zelfportret Titiaan
Trouwens, de tentoonstelling Le Siècle de Titien, die ook in 1993, in het Grand Palais, plaatsvond was voor mij een openbaring. Kijk naar de plaatjes van schilderijen van Titiaan op het internet en je denkt, fraai, maar ouwe koek. Maar de eeuw van Titiaan was de eeuw waarin het zelfstandige portret werd ontdekt. In Titiaan (1487-1576) ligt al de ontwikkeling van Rembrandt (1606-1669) besloten. De late Titiaan en de late Rembrandt hebben veel gemeen. Je kijkt niet meer naar een schilderij met een afbeelding van een mens, maar je kijkt naar een mens.
