Vanmorgen was ik op de consultatie- en informatiebijeenkomst Balans natuur en recreatie in Huis Leyduin, Vogelenzang, bij Haarlem. Zie ook de wandeling rond de buitenplaats. Zo mooi kan een natuurgebied zijn, ook in het vroege voorjaar. Over een week zal het daar nog mooier zijn als de knoppen uitgekomen zijn.
Dit stond in de uitnodiging: "De druk op de natuur in onze provincie is groot en daarom is het nodig dat we deze zo goed mogelijk beschermen. Diezelfde natuur is ook de plek om te ontspannen en te recreëren. De uitdaging is om natuur en recreatie in goede balans naast elkaar te laten bestaan. Door zorg te dragen voor de natuurlijke waarden, deze goed te laten beheren en waar mogelijk te versterken maar ook ruimte te bieden om mensen te laten recreëren en genieten van de natuur.
Hoe kan ons beschermingsregime duidelijker worden waardoor meer maatwerk mogelijk is en het regime recht doet aan zowel natuurbehoud als recreatie? Hoe zorgen we voor een goede balans tussen de soms tegenstrijdige doelstellingen? Hoe dienen we natuur èn recreatie?
De provincie ontwikkelt samen met experts, beheerders en betrokkenen een nieuwe werkwijze waarbij de WKW’s (Wezenlijke Kenmerken en Waarden), specifieker beschreven dan nu het geval is, per gebied centraal gesteld worden. De natuur blijft zo het uitgangspunt om bescherming te bieden waar nodig en ruimte te kunnen geven waar mogelijk.”
Tja, wat heet ‘recreatie’? De vraag heb ik op deze bijeenkomst gesteld, maar het probleem is dat men de festivalindustrie gelijkstelt aan ‘recreatie’. Toen de recreatieschappen werden opgericht ging het niet om festivals, die werden toen binnenshuis gehouden, in grote zalen zoals stadsdeel Zuidoost er meerdere heeft. En wat heet ‘beschermen’? Hoe zindelijk is ons taalgebruik tegenwoordig nog?
Ik vrees dat het dezelfde kant uitgaat als met onze stiltegebieden. Het is dezelfde gedeputeerde, dhr. Tekin, die over de natuur gaat en het NNN, NatuurNetwerk Nederland. Waar het op neer lijkt te komen is dat onze natuurgebieden ook beschikbaar moeten zijn voor festivals. Dat daarmee de natuur niet gediend is weet iedereen. Maar in een neoliberaal politiek beleid is geld de hoogste norm en waarde. Natuur wordt vermarkt. De consultatie is begonnen. Er komt nog inspraak, en de wijziging van de Provinciale Ruimtelijke Verordening (met name art. 19) wordt door provinciale staten besproken.
Feit is dat de huidige wetten en regels, dus ook de PRV, festivals in het NNN niet toestaan. De Raad van State doet uitspraken die aantasting van het NNN verbieden. Daarom vind dhr. Tekin (PvdA) dat de PRV gewijzigd moet worden. Zo zit Nederland in mekaar: krijgt een bestuur zijn zin niet, dan wijzigen ze gewoon de regels. Zo gaat het ook met referenda en wat al niet. Nederland wordt geregeerd middels vrijstellingen, ontheffingen, omgevingsvergunningen, inbreuken op bestemmingsplannen, ondemocratische gemeenschappelijke regelingen (de recreatieschappen), gedoogbeleid en handhavingsprioriteiten. Als er dan nog iets uit je vingers glipt zoals dat met de omgevingsvergunningen voor festivals het geval is dan gaan besturen als de wiedeweerga aan de slag om de regels en de wetten te veranderen, zodat ze niet meer teruggefloten kunnen worden. Beetje bij beetje krijgen we in Nederland een bestuurlijke eigengereidheid die te vergelijken is met die van de Rapa Nui, de bewoners van de Paaseilanden die hun eiland om zeep hielpen door alle bomen te kappen.
Vreemd is wel dat bestuursrechtbanken nog steeds niet meegaan met de uitspraken van de Raad van State en vrolijk beroepen tegen omgevingsvergunningen voor festivals ongegrond verklaren. Misschien verandert dat binnenkort wel.
Duidelijk is wel dat nu de provincie zelf aangeeft dat evenementen niet passen in het huidige kader van het NNN ook aangegeven wordt dat het beleid van Groengebied Amstelland (GGA) om festivals te faciliteren al meer dan zeven jaar (voor Amsterdam Open Air) en zelfs 11 jaar voor festival Gaasper Pleasure illegaal is. Voor Gaasper Pleasure wordt daarbij ook nog de wet overtreden die stelt dat afwijkingen van bestemmingsplannen niet langer dan tien jaar vergund mogen worden. Bijzonder jammer is dat de provincie deze illegaliteit met een wijziging van art. 19 van de PRV in feite wil legaliseren en verankeren in een nieuwe PRV. Onbehoorlijk bestuur, want dat is het in feite, loont blijkbaar in Nederland. Daar is mijns inziens vooral de gemeente Amsterdam verantwoordelijk voor. Burgemeester van der Laan heeft op onbehoorlijke manier festivals ingeburgerd als ‘recreatie’ en heeft dat in het beleid van Amsterdam op ondemocratische manier doorgedrukt.
De gemeenschappelijke regeling - die de recreatieschappen zijn - was en is nog steeds een onderonsje van burgemeesters die een onhoudbaar en niet duurzaam beleid vastlegden in hun schap en dit daarna eerst zelfs zonder omgevingsvergunningen (want de Raad van State moest in 2013 omgevingsvergunningen verplicht maken) met een eenvoudige evenementenvergunning uitvoerden. Het huidige kabinet lijkt zich nu bewust te zijn van dit probleem in de gemeenschappelijke regelingen. Het is schandelijk dat de provincie nu probeert om een fout beleid toch voort te zetten door voor eens en voor altijd vast te leggen dat in natuurgebieden ook evenementen plaats mogen vinden die schadelijk zijn voor fauna en flora, de bodem verdichten, de biodiversiteit aantasten, de eigenlijke recreatie (ik zou haast zeggen, zoals god die bedoeld heeft) beperken en vervangen door evenementen en daarbij ook zeer veel overlast veroorzaken en vooral ook hoge maatschappelijke lasten voor toezicht en handhaving tijdens evenementen. De winsten gaan naar de festivalindustrie die tegenwoordig ook al in handen is van multinationals. Het is een moderne vorm van kolonisatie van natuurgebieden. Recreatie is deze wandeling door het natuurgebied Leyduin. Festivals hebben niets te maken met recreatie, wel met de evenementenindustrie.
De eisen van de festivalorganisatoren om geluidsvolumes van meer dan 100 dB te mogen produceren in natuurgebieden, zelfs tijdens de broedtijd, zijn door Amsterdam gewoon geaccepteerd. Die eisen zijn in strijd met de meest minimale voorwaarden waaronder natuurgebieden behouden kunnen worden zonder verstoring en verdrijving van soorten. Amsterdam heeft de status van NNN niet geborgd in bestemmingsplannen, heeft het NNN in feite nooit gerespecteerd, en is dat ook nu niet van plan.
De bijdragen van provincie en gemeenten aan GGA worden betaald door de belastingbetaler. De verhuurprijzen die festivalorganisatoren betalen voor huur van een deel van het NNN zijn miniem en voor bewoners geheim omdat het om privaatrechtelijke contracten gaat tussen organisatoren en GGA. Maar die inkomsten van GGA kunnen het groenbeheer helemaal niet bekostigen. De gemeente Amsterdam heeft kortgeleden nog een extra 400.000 € in de kas van GGA gestort om het tekort van GGA aan te zuiveren. Er worden miljoenen betaald voor de aankoop van natuurgebieden die straks helemaal legaal als evenemententerreinen zullen dienen en zonder dat festivalorganisatoren daar een cent voor betaald hebben.
Hierboven een uittreksel uit de jaarrekening van GGA met de participantenbijdragen van de verschillende overheden. Het beleid van ‘behoud door ontwikkeling’ is na meer dan zeven jaar exploitatie met festivals niet houdbaar gebleken. Er is geen behoud, zeker geen versterking van natuur en biodiversiteit. Het wordt een afgang. De miljoenenwinsten gaan naar de festivalorganisatoren.
Onderstaand stukje schreef ik op 24.6.2017: "De omzet van Amsterdam Open Air (Gaasperpark) is naar schatting in de orde van 3,2 - 3,5 miljoen. De kosten voor het gebruik van het terrein bedragen minder dan 1% van deze 3,2 miljoen. Sterker nog, dit komt veel dichter bij de 0,5 procent dan de 1%. Dat is hoogstens ongeveer €30.000 en daar gaan €15.000 aan kosten van af gemaakt door GGA (als we uitgaan van 15% van de door GGA opgegeven opbrengsten van €100.000 tot €150.000); de netto opbrengst ligt dus rond de €15.000 en niet €100.000 tot €150.000. Ik neem aan dat Buiten Westen vergelijkbaar is met Amsterdam Open Air. Volgens mij kunnen we dan spreken van een feitelijke privatisering van de EHS door Recreatie Noord-Holland NV, maar dan niet ten gunste van deze NV (in handen van de overheid), maar ten gunste van de festivalindustrie. Daarom moeten de deelnemende gemeenten elk jaar grote bedragen in GGA pompen om het schap draaiende te houden."
Stichting Natuurbescherming ZO zal er alles aan doen om aantasting van de natuur en de biodiversiteit te verhinderen. Theoretisch willen de besturen dat ook, maar de praktijk is anders, onze biodiversiteit gaat gestaag achteruit. Er is geen balans mogelijk tussen natuur en recreatie (waaronder dan hoofdzakelijk festivals verstaan wordt).