FTM: “‘Intellectuele prostitutie’ in de milieuadvieswereld
Natuurbescherming lijkt in Nederland goed geregeld. Wie een project wil beginnen, moet eerst de effecten op de natuur laten onderzoeken. In de praktijk blijkt echter dat die onderzoeken ertoe dienen om projecten te legitimeren. ‘Adviesbureaus schrijven witwasrapporten.’
In Nederland moet voorafgaand aan een ruimtelijke ingreep vaak natuuronderzoek plaatsvinden om te kijken wat de effecten ervan zijn op het milieu. In de praktijk worden die onderzoeken echter vaak niet of niet grondig uitgevoerd.
De milieuadviesbureaus die de onderzoeken moeten uitvoeren, worden betaald en uitgekozen door de opdrachtgever. Daardoor hebben ze regelmatig de neiging om met de opdrachtgever mee te denken en dingen zo op te schrijven dat ze in het voordeel uitvallen van de opdrachtgever.
Ook de opdrachtgever kan zich onverantwoordelijk gedragen, door te weinig geld beschikbaar te stellen voor grondig onderzoek, of druk te zetten op het bureau dat de opdracht uitvoert.
Een andere oorzaak voor het niet of niet grondig uitvoeren van natuuronderzoek, is de politieke druk die op het project ligt. Van hogerhand krijgt een vergunningverlener dan de opdracht om de vergunning te verlenen, zonder een goede afweging van de verschillende belangen die spelen. Dat kan gebeuren omdat een overheid bang is voor een schadeclaim mocht het project niet doorgaan, of omdat het project in het belang is van een overheid, zoals een woningbouwproject in een gebied met een groot woningtekort.
Het slachtoffer van deze gang van zaken is vrijwel altijd de natuur. Dat blijkt ook: de Nederlandse natuur is in slechte staat. De biodiversiteit neemt af en het overgrote deel van de Natura 2000-gebieden is er slecht aan toe.
‘Een weeffout in het systeem’, noemt hoogleraar bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Michiel de Vries het. ‘Degenen die zo’n milieuonderzoek doen, tonen zich heel erg gevoelig voor het geld. Want als je te lastig bent, krijg je geen vervolgopdrachten en kan je je bedrijf sluiten. Als je betaald wordt door de klant die het initiatief heeft, of een voornemen heeft om iets te doen, dan wil je het die klant naar zijn zin maken.’ Toch presenteren de bureaus zich altijd als onafhankelijk.”
Foto hieronder: een (zeer summier) bodemonderzoek door de directeur van een adviesbureau (tegelijk onderzoeker), de festivalorganisator en zijn advocaat. De meetplekken, een vrij klein aantal, werden zorgvuldig gekozen. Vanzelfsprekend werd geen of nauwelijks verdichting gemeten en waar wel sprake was van verdichting werden de meetgrafieken nauwelijks leesbaar ingediend.
Sommige adviesbureaus doen niet alleen het ecologisch onderzoek, maar ook de herstelwerkzaamheden na festivals. Flevo Green Support deed dat in het Gaasperpark zelfs op illegale manier, door het strooien van mestkorrels die verboden zijn in het NatuurNetwerk Nederland. Het bedrijf heeft intussen een materieelpark waar je u tegen zegt.
