Een menselijke fout

parkshuttle

NRC: "Bij alle voordelen van het openbaar vervoer is voor één probleem nog steeds geen bevredigende oplossing gevonden: de bestuurder. Hij is het duurste en ook het gevaarlijkste onderdeel van bus, taxi en metro. 'Computers zijn goedkoper, worden nooit moe en kunnen veel beter rijden', zegt Jan van Dijke, bij TNO Automotive verantwoordelijk voor het Europese project Citymobil, waarin chauffeurloos openbaar vervoer wordt beproefd. 'Van alle verkeersongelukken is meer dan 90 procent het gevolg van menselijke fouten."
Het busje volgt zelf een magneetspoor dat in zijn betonnen baan is ingebouwd. Vier jaar geleden startte deze bus voor twintig mensen, maar na een een frontale botsing in 2005 ('door een menselijke fout', benadrukken de technici) lag het project jarenlang stil."

Inderdaad, chauffeurs zijn mensen. Ze zijn duur, soms onbeschoft, maar ze kunnen denken en reageren op bijzondere omstandigheden. Dat kunnen computers niet.

Er zit een foutje, een gigantisch, ja inderdaad 'menselijk foutje' in de redenering van TNO. Ook computers zijn gemaakt door mensen. Alle computers hebben bugs, die zich hopelijk alleen voordoen in extreme situaties, maar toch, die zijn er. En als een computersysteem uitvalt, dan valt het hele vervoer in de regio uit. En dan zijn er geen chauffeurs die de zaak zelf in handen kunnen nemen. Ook computer programma's zijn gemaakt door mensen, dus daar zitten ook fouten in. En de mensen achter de knoppen van deze vervoer-computers kunnen dan nog steeds fouten maken, menselijke fouten, jawel. Om de paar jaar moet het computersysteem aangepast worden aan nieuwe eisen, en dan heb je weer gedonder met de overschakeling. Kassa! Over de werkgelegenheid zal ik het maar niet hebben. Het gaat hier tenslotte enkel om winst maken, zoveel mogelijk winst. Uiteindelijk zal dit project meer gaan kosten dan een systeem met chauffeurs. Want daar gaat het om: winst maken. Dat de bevolking ook ergens van moet leven zal de Wallaces in onze marktgestuurde maatschappij niet deren. Chauffeurs zijn de Gromits, die alles weer recht moeten breien.

Dit is weer zo'n voorbeeld van ongelofelijke hubris, van aanmatiging en overmoed. De enige en exclusieve reden voor de introductie van deze geleide projectielen is het bezuinigen op personeelskosten en het overhevelen van belastinggeld naar de private (maar nog steeds 'openbare') vervoerssector. En daarvoor worden alle gevaren van automatische besturing op de koop toe genomen. Dat er bij de eerste proeven al een ongeluk gebeurde is geen toeval. Je ziet nu al hoe de geautomatiseerde veiligheid van ons spoornet in het gedrang komt. Stel je voor dat een hele stad wordt doorkruist door deze computergestuurde bussen, dan komt het op een gegeven moment automatisch, ja automatisch, tot een gigantische puinhoop.

Nog steeds proberen de marktgoeroes dit soort projecten te slijten aan de goegemeente. Er is nog niets geleerd van  het debacle van Enron, een concern dat zijn eigen energieleveranties systematisch saboteerde om de prijzen van de electriciteit op te drijven. Eventjes zag het er in Nederland zo uit dat dezelfde truken werden toegepast en gedurende een paar maanden hadden we te kampen met onverklaarde en 'onverklaarbare' energiestoringen. Hetzelfde kan gebeuren met dit busproject. Een private onderneming kan heel eenvoudig het hele vervoer platleggen onder het mom van een computerstoring. Intussen worden de vervoersprijzen flink omhoog gejaagd of wordt de bevolking gedwongen met eigen vervoer te gaan. De belangen van ondernemingen met aandelen zijn wijd verspreid. Het is niet ondenkbaar dat een private openbaar-vervoer onderneming  belangen heeft in de auto-industrie of de olie. Openbaar vervoer, net als energie, is een zaak van nationaal belang en hoort in handen te blijven van de Nederlandse staat of gemeenten. We leven nu jammer genoeg in het tijdperk van het rampenkapitalisme. Lees Naomi Klein's The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism.

Weg met die dingen! Deze bussen zijn een menselijke fout, maar wat erger is, een doelbewuste fout met schadelijke gevolgen.

Wallace

Wallace in The Wrong Trousers (klik op Wallace)

© 2009