NRC: "De Tweede Kamer debatteert en stemt vanavond over de ratificatie van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM), het permanente noodfonds dat een vangnet moet vormen voor probleemlanden in de eurozone. In de Kamer en op internet is veel te doen over het ESM. Vier vragen over waarom het ESM belangrijk en omstreden is.
Wat is het permanente Europese noodfonds ESM en waarom is het er?
Het Europees Stabiliteitsmechanisme is een fonds dat ervoor moet zorgen dat Europa voldoende geld beschikbaar heeft om probleemlanden binnen de eurozone voor een desastreus faillissement te behoeden. Het ESM is de opvolger van het tijdelijke noodfonds EFSF (Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit), dat twee jaar geleden werd opgericht en volgend jaar ophoudt te bestaan.
In het nieuwe permanente fonds, dat zou kunnen worden ingezet als het helemaal mis gaat in bijvoorbeeld Portugal of Spanje, wordt door de eurolanden 700 miljard euro gestort. Van dat bedrag kan 500 miljard worden uitgeleend aan landen die in de problemen komen. Het ESM krijgt van Nederland in zijn eerste jaar – het streven is dat het fonds in juli operationeel wordt – 4,6 miljard euro. Ook staat Nederland nog voor 35 miljard euro garant.
Waarom is de oprichting van het ESM zo omstreden?
Hoewel er in Nederland tot nu toe niet erg veel over het ESM is gesproken in het publieke debat, is de ophef over het fonds op internet de laatste weken sterk gegroeid. Een professioneel ogend filmpje van tegenstanders op YouTube (zie hieronder) hint op een Europese samenzwering. Het vertelt onder meer dat bestuurders immuniteit genieten, dat parlementen buitenspel staan en dat het vangnet met honderden miljarden kan worden uitgebreid.
Bezorgdheid en vragen zijn er ook over de positie van Duitsland, Frankrijk en Italië, de enige drie landen binnen de eurozone die beslissingen kunnen tegenhouden over de besteding van de ESM-gelden. Meer dan 10.000 mensen, waaronder velen anoniem, hebben bijvoorbeeld een digitale petitie ondertekend die de Kamer oproept tegen ratificatie te stemmen. Via het ESM zou Nederland zijn greep op de eigen begroting verliezen.
Theorieën over samenzweringen zijn lastig tegen te spreken, maar een aantal door critici genoemde bezwaren zijn niet op onjuistheden gebaseerd, zegt onze politiek redacteur Erik van der Walle.
Hoewel ook in de Kamer kritiek klinkt, stemt een grote meerderheid van het parlement vanavond naar verwachting in met ratificatie van het ESM.
De SP is tegen het noodfonds, dat volgens de partij gekoppeld is aan “een bezuinigingspolitiek die niet werkt”. Ook heeft SP-Kamerlid Irrgang moeite met de procedures rond de ratificatie van het fonds:
“Het ESM is illustratief voor de manier waarop Europa met zijn burgers omgaat. De burger is weer niets gevraagd. Zo is de hele euro tot stand gekomen.”
De ChristenUnie liet vanochtend ook weten het “onverantwoord te vinden” om op dit moment akkoord te gaan met het ESM. Verder stemmen ook de Partij voor de Dieren en de PVV tegen ratificatie. PVV-leider Wilders probeert via een kort geding tegen de Nederlandse Staat te voorkomen dat het kabinet het ESM kan doordrukken. Een kansloze missie volgens deskundigen."
Lezers van dit weblog hebben hier al maanden geleden over het ESM gelezen en de kans gekregen de petitie in te vullen. Ook gisteren had ik een bericht hierover. Als de NRC woorden als 'samenzwering' gebruikt dan toont ze weer aan in de pas te lopen met de gelijkgeschakelde pers. En dan tegelijk vermelden dat de kritiek 'niet op onjuistheden is gebaseerd', is van twee walletjes willen eten. Een samenzwering is gewoon een onderneming die volgens de normen en waarden van een natie slechte bedoelingen en gevolgen heeft. Indien regeringen de democratie omzeilen en liegen en bedriegen dan kan men inderdaad spreken van een samenzwering.
De Nederlandse mainstream media hebben weer een steek laten vallen. Als we geen weblogs en kritische organisaties hadden, dan was deze kwestie nauwelijks aan bod gekomen. Een samenzwering? Ach, noem het maar gewoon 'gelijkgeschakeld'.
De PvdA gaat vandaag met de billen bloot. Is de PvdA in staat tot een linkse politiek of is ze VVD-light? Het lijkt erop alsof de PvdA nog steeds op de foute neoliberale koers zit. De kiezers kunnen daar binnenkort over stemmen. Stemt de PvdA vandaag voor het ESM, kies dan maar in september op een echt linkse partij.
SCOnline: "De onafhankelijke controle op de rechtmatigheid en de doelmatigheid van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) moet beter gewaarborgd worden. De Algemene Rekenkamer roept regering en parlement daarom opnieuw op om bij de totstandkoming van onderliggende regelgeving van het Europese akkoord – de by-laws – extra aandacht te besteden aan het mandaat van de board of auditors.
Volgens collegelid Kees Vendrik van de Algemene Rekenkamer ‘zitten er gaten’ in de manier waarop het onafhankelijke toezicht op de uitgaven van het Europese structurele noodfonds, nu 1000 miljard euro, geregeld is. De bezwaren van de rekenkamer richten zich op het gebrek aan onafhankelijkheid van de board of auditors, die toezicht uitoefent op de uitgaven van het fonds. Het verdrag, dat vermoedelijk deze week door Nederland geratificeerd wordt, biedt de board of auditors evenmin ruimte om eigenstandig te publiceren over zijn bevindingen, zegt Vendrik. Als dat niet gerepareerd wordt, kost het niet alleen extra geld, maar leidt het ook tot negatieve gevolgen voor het draagvlak onder burgers en bedrijfsleven."