CompendiumVoorDeLeefomgeving: "De Nederlandse samenleving maakt gebruik van verschillende goederen en diensten die worden geleverd door ecosystemen - de zogeheten ecosysteemdiensten. Resultaten laten zien dat in geen enkele situatie ecosystemen in Nederland voorzien in de totale vraag. Voor veel ecosysteemdiensten is de trend de afgelopen circa 25 jaar negatief; de vraag neemt sneller toe dan het aanbod van deze diensten. Ook met de inzet van alternatieven zoals techniek en import blijft een deel van de vraag onvervuld. Natuurgebieden leveren, ondanks de beperkte oppervlakte in Nederland, de grootste bijdrage aan een groot aantal ecosysteemdiensten in Nederland.
Ecosysteemdiensten
Natuur en landschap leveren veelal ongemerkt goederen en diensten aan de maatschappij en economie. Voorbeelden hiervan zijn kustbescherming door de duinen, bestuiving van voedselgewassen door insecten en de levering van schoon drinkwater door de bodem. Met de verzamelnaam 'ecosysteemdiensten' bedoelen we het vermogen van ecosystemen om goederen en diensten te leveren. Het is gebruikelijk dit vermogen van ecosystemen onder te verdelen in (1) het voorzien in goederen, zoals hout; (2) het reguleren van processen, zoals het zuiveren van water en (3) het leveren van culturele diensten, zoals ruimte voor groene recreatie.
Omvang ecosysteemdiensten voorziet niet in de vraag en is veelal afgenomen
De beschikbaarheid van goederen en diensten uit Nederlandse ecosystemen en de ontwikkeling daarvan in de afgelopen circa 20-25 jaar verschilt per ecosysteemdienst (zie figuur tabblad 1). In geen enkele situatie wordt voorzien in de totale vraag. Soms slechts voor een klein gedeelte.
Voor veel ecosysteemdiensten is de trend de afgelopen circa 20-25 jaar negatief; de vraag neemt sneller toe dan het aanbod van deze diensten. In de meeste gevallen is de vraag naar de diensten toegenomen. Vooral klimaatverandering blijkt een oorzaak te zijn voor de groeiende vraag naar de ecosysteemdiensten waterberging, kustbescherming, verkoeling in de stad, koolstofvastlegging en erosiebestrijding. De vraag naar erosiebestrijding nam ook toe door de intensiverende landbouw. De vraag naar voedsel is toegenomen door de toename van de bevolking en de verandering in consumptiepatronen. De vraag naar groene recreatie is gegroeid omdat de bevolking is toegenomen en meer vrije tijd tot haar beschikking kreeg als gevolg van vergrijzing.
Natuur, agrarisch en stedelijk gebied dragen in verschillende mate bij aan ecosysteemdiensten. Natuurgebieden leveren het breedste scala aan ecosysteemdiensten. Ook leveren natuurgebieden relatief gezien het grootste aandeel voor een groot aantal ecosysteemdiensten (figuur tabblad 3). Dit ondanks dat de oppervlakte natuur vele malen kleiner is dan de oppervlakte agrarisch gebied of stad. Het huidige agrarisch gebied wordt relatief monofunctioneel beheerd en levert daarom slechts enkele ecosysteemdiensten. Het stedelijk gebied draagt in beperkte mate bij aan het totale aanbod aan ecosysteemdiensten in Nederland."
