ResourceWageningen: "Het leven voorbij het kantelpunt
Ecosystemen kunnen in veranderende omstandigheden volledig kantelen naar een nieuwe en volstrekt andere toestand. Wat ligt er achter die horizon?
Een robust ecosysteem vangt verstoringen makkelijk op. Maar wat gebeurt er als dat niet meer zo is en de grenzen van de veerkracht worden overschreden? Promovendus Jelle Lever onderzocht die toekomstige wereld achter het kantelpunt.
‘Complexe systemen bestaan uit heel veel componenten’ zegt Lever. ‘En die hebben allemaal positieve of negatieve interactie met elkaar.’ Kun je dan toch nog iets zinvols zeggen over de toekomst? Ja, denkt hij. 'Voor sommige complexe systemen kun je de toekomst na de omwenteling afleiden uit het gedrag van de deelnemers vóór het kantelen.' In die fase treedt zogeheten kritische vertraging op, oftewel critical slowing down. Dat is het bekende fenomeen dat een systeem steeds trager herstelt op schokken die het evenwicht verstoren.”
Er zijn kleine ecosystemen en grote. De grootste is onze globale wereld. Die zou in de eerste plaats grondig onderzocht moeten worden op dreigende kantelpunten. Wij leven met bijna 8 miljard mensen op deze aarde. Dat zorgt overduidelijk voor gigantische problemen. Met CO2-uitstoot, stikstof, de voedselvoorraden, oorlogen, enz.
Problemen ontstaan waar heel veel dieren of heel veel mensen bij mekaar leven of wonen. De kans dat er plagen ontstaan als de Q-koorts en Corona neemt dan toe. Volgens mij hebben wij nu op onze wereld een kantelpunt bereikt. En daarbij spelen vooral economische belangen een grote rol. Die zorgen ervoor dat wij steeds maar blijven doorgaan met onverantwoordelijk beleid. De ic-capaciteit in Nederland is schandalig laag vergeleken bij andere Europese landen.
Vanavond zei Rutte in zijn toespraak, of was het een lijkrede? dat we allemaal aan de beurt komen, en dat moeten we uitsmeren over een langere tijd, zodat er niet teveel mensen tegelijk naar een ziekenhuis moeten en/of overlijden. Wat een ongelofelijk onbenul is deze man. Vanzelfsprekend gaat hij uit van het primaat van de economie, de neoliberale Westerse manier van handel drijven en produceren. Zijn motto is ‘navigare necesse est, vivere non est necesse’, handel drijven in noodzakelijk, leven is niet noodzakelijk. Als je een dergelijk economisch beleid wil doordrukken dan moet je wel slachtoffers maken. Dus ontsnappen we er volgens Rutte niet aan.
De Chinezen daarentegen hebben net laten weten dat de enige juiste manier om dergelijke pandemieën de kop in te drukken is om ze te isoleren en te vermijden, d.w.z. het verhinderen van situaties waardoor ze opkomen. De Q-koorts was voor zover ik weet een kwestie van een ziekte onder geiten en schapen. Dan was er ook nog zoiets onder de kippen. Veroorzaakt door het bijeenpakken van dieren in kleine ruimtes, zodat ze mekaar aansteken.
Rutte gaat ervan uit dat het economisch leven, met name de bio-industrie, binnen korte tijd zijn gang weer moet gaan, zodat de besmettingen weer kunnen doorgaan, gesmeerd over wat langere tijd zodat het aantal doden niet teveel opvalt, en zodat er vooral geen ziekenhuizen bijgebouwd moeten worden om de toestroom op te vangen, want daar heeft hij kennelijk geen geld voor beschikbaar.
In plaats van het vermijden en verhinderen van haarden van besmetting – en daarvoor zal een ommezwaai in de economie nodig zijn – vooral de voedselindustrie en bio-industrie, gaat Rutte met gestrekt been de pandemie in. Dat het de mens zelf is die de pandemieën veroorzaakt komt niet in hem op. Daar wil hij dus niets aan doen.
Dan is de Chinese aanpak toch een stuk menselijker.