Natuurbescherming ZO

TheGuardian: “Is factory farming to blame for coronavirus?

Starting in the 1990s, as part of its economic transformation, China ramped up its food production systems to industrial scale.
One side effect of this ... was that smallholding farmers were undercut and pushed out of the livestock industry. Searching for a new way to earn a living, some of them turned to farming “wild” species that had previously been eaten for subsistence only.
As industrial farming concerns took up more and more land, these small-scale farmers were pushed out geographically too – closer to uncultivable zones. Closer to the edge of the forest, that is, where bats and the viruses that infect them lurk. The density and frequency of contacts at that first interface increased, and hence, so did the risk of a spillover.

It’s true, in other words, that an expanding human population pushing into previously undisturbed ecosystems has contributed to the increasing number of zoonoses – human infections of animal origin – in recent decades. That has been documented for Ebola and HIV, for example. But behind that shift has been another, in the way food is produced. Modern models of agribusiness are contributing to the emergence of zoonoses.

The reasons, many of which were documented in Wallace’s 2016 book Big Farms Make Big Flu, include the density with which chickens, turkeys or other poultry are packed into factory farms, and the fact that the birds in a given farm tend to be near genetic clones of one another – having been selected over decades for desirable traits such as lean meat. If a virus gets introduced into such a flock, it can race through it without meeting any resistance in the form of genetic variants that prevent its spread. Both experimental manipulations and observations in the real world have demonstrated that this process can result in a ratcheting up of the virus’s virulence. If it then spills over into humans, we are potentially in trouble."

In onze moderne globale maatschappij verdringt de mens steeds meer de natuur en worden dieren hoofdzakelijk gezien als winstdoel. Hoe groter de schaal hoe hoger de winsten. Parken en natuurgebieden zijn niet meer het exclusieve terrein van fauna en flora. De mens eist alle groengebieden op voor eigen gebruik; steeds vaker ook voor intensieve recreatie, want de steden barsten uit hun voegen. Dat betekent dat mensen steeds vaker in contact komen met dieren. De stad wordt tegenwoordig ook gepropageerd als ideale habitat voor dieren; in feite verkassen dieren steeds verder naar stedelijke gebieden omdat het platteland voor hen al grondig verpest is en natuur ingepalmd wordt door festivals en barbecues. Zij kunnen geen kant meer op.

In het Gaasperpark hebben meerdere soorten vleermuizen hun habitat gevonden. Die komen daar in botsing met festivals als Amsterdam Open Air en Reggae Lake. Als men het heeft over verstoring dan beweert de overheid en de festivalindustrie al gauw dat er geen schade ontstaat aan de fauna. Makkelijk gezegd, maar het terrein waarin de fauna zonder verstoring zichzelf kan zijn wordt steeds kleiner. Hoe talrijker de contacten tussen mens en dier, vooral waar dieren van dezelfde soort massaal samengebracht worden, hoe groter het gevaar van besmetting.

Reggae Lake heeft net een omgevingsvergunning aangevraagd voor zijn festival in augustus. Men hoopt dat dat nog door zal gaan. Maar het is heel goed mogelijk dat de coronacrisis dan nog voortwoedt. De arrogantie van mensen kent geen grenzen. Alles moet geëxploiteerd en vermarkt worden. De grootschaligheid van de menselijke impact op elk gebied is de bron van alle kwaad.

Onze natuur is het laatste wat nog overblijft van een openbare ruimte die nog niet helemaal geprivatiseerd is. Zelfs partijen als de SP, die vroeger toch tegen multinationals waren, doen nu gretig mee met de festivalhype die al in handen is van grote mutlinationals als LiveStyle. Dit kan niet goed gaan!

De burgemeester is volgens de APV, de Algemene plaatselijke verordening, verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in Amsterdam. Zij heeft daarin discretionaire bevoegdheden, d.w.z. dat zij zelf kan beslissen of iets een gevaar is voor orde en veiligheid of niet en welke maatregelen genomen moeten worden.

Vanmorgen was Femke Halsema in Buitenhof te gast. Zij had het over de 'eigen verantwoordelijkheid van mensen’ bij het naleven van de maatregelen tegen verspreiding van het Coronavirus. Zij baseert zich volgens eigen zeggen enkel op wat het Rijk, met name het RIVM, hierover aan maatregelen hebben ingevoerd. Dat is enigszins begrijpelijk want het gaat om ingewikkelde medische en ambtelijke kwesties. Maar toch klopt haar visie niet helemaal. Zij heeft wel degelijk de mogelijkheid om in elk geval te handhaven, en daar ziet zij kennelijk nog niet het nut van in. Misschien heeft zij daar de middelen en het personeel niet voor. Maar dat is dan op zich al een crisissituatie die zo snel mogelijk aangepakt en opgelost zou moeten worden. Bas Heijne had het in de uitzending over handhaving en Halsema schudde hierover het hoofd. Toch vreemd. Als een bedrijf als de Jumbo op zijn website de mensen oproept om boodschappen het liefst alleen te doen, dan is dat bedrijf zeer goed bezig. We weten dat Amsterdammers en dan vooral de jongeren zich niet veel aan wet en regels gelegen laten liggen; daar kan zij persoonlijk zelf over meespreken.

De Jumbo zou zelfs bewakers kunnen aanstellen om te verhinderen dat een heel gezin de supermarkt instapt. Dat zag ik namelijk vrijdag wel gebeuren, twee ouders, waarschijnlijk Somalische mensen, met twee kleine kinderen. Ik heb dat meteen gemeld aan het stadsdeelbestuur van Zuidoost en ik kreeg meteen van voorzitter Tanja Jadnanansing een mailtje terug dat zij het had doorgegeven, en dat er folders in de maak waren in diverse talen om de maatregelen voor iedereen duidelijk te maken.
De burgemeester verschuilt zich nu toch achter een overheid die al getoond heeft niet alert te zijn in deze kwestie. Nederland loopt achter op andere Europese landen. Zij kan wel degelijk specifieke eisen stellen aan wat kan en niet kan in Amsterdam. Kennelijk is zij nog onder invloed van een zeer achterhaalde neoliberale naïviteit die de voorkeur geeft aan ‘eigen verantwoordelijkheid’ en weigert te handhaven.

Roel Coutinho en Dick Heederik waren ook aanwezig in Buitenhof en die wezen op de onzekerheid wat betreft het plotseling ontstaan van infectieziekten en de mogelijke aanpak ervan, maar wezen ook op de huidige slechte toestand van ons ecologisch systeem en de slechte menselijke invloed en aantasting daarvan. Dit soort crises kan alleen in een geglobaliseerde wereld met ongebreideld verkeer, een wereld waarin natuur en biodiversiteit steeds verder in de verdrukking komen.

Over heel de wereld, heel Nederland, heel Amsterdam wordt natuur gezien als een mogelijkheid om geld te verdienen, door het kappen van bomen, zelfs bossen en wouden, en ook door commerciële exploitatie waar bijvoorbeeld ook festivals bijhoren tegenwoordig. Dat is onverantwoordelijk in deze tijd. Natuur en biodiversiteit hebben hun eigen onverstoorde ruimte nodig, waarin fauna en flora een gezonde habitat vinden. De ruimte waarbinnen dieren hun gang kunnen gaan wordt steeds kleiner. Dat geldt ook voor de ruimte voor mensen. Dat is de bron van steeds meer infectieziekten. 

Festivalorganisatoren kijken de kat uit de boom. Zij vrezen voor hun winsten. De verkoop van kaarten voor hun festivals gaat voorlopig gewoon door.
Groengebied Amstelland stelt zowat het hele gebied rond de Gaasperplas open voor barbecues. Dat is zeer onverstandig in een situatie waarin er geen of nauwelijks controle is op wat daarvoor aangesleept wordt, laat staan dat er gehandhaafd wordt op commerciële verplichtingen, hygiëne of veiligheid. Langs de oostoever van de plas worden grote commerciële barbecues georganiseerd die vaak niet eens aangemeld zijn, niet gecontroleerd worden en waarbij niet gehandhaafd wordt. Iedereen kan rond de Gaasperplas zonder ambtelijke poespas een feest organiseren waarbij hele geiten (de veroorzaker van de Q-koorts) op het spit gehesen worden. Dat is vragen om problemen. Daar moet een eind aan komen.
De burgemeester misbruikte tot nog toe haar discretionaire bevoegdheid om festivals toe te staan en omgevingsvergunningen te verlenen, maar weigert kennelijk diezelfde bevoegdheid te gebruiken voor de volksgezondheid. Het is haar aangeraden om het huidige evenementenbeleid grondig te herzien, festivals in natuurgebieden en parken te verbieden en zoals de APV haar opdraagt te zorgen voor orde en veiligheid.

Nederland heeft op zeer onverantwoordelijke manier alle bedrijfsmatige activiteiten geprivatiseerd, inclusief gezondheidszorg. De laatste neoliberale aanval op de openbare ruimte en het publieke belang was de aantasting van het NatuurNetwerk Nederland dat gecommercialiseerd moest worden en geëxploiteerd als een recreatiegebied met vooral veel festivals. 
In de VS is de roep onstaan om belangrijke sectoren van de economie, zoals de bevoorrading met medische hulpmiddelen te nationaliseren. Dat zouden Europa en zeker Nederland ook moeten doen. Daarbij zouden ook andere sectoren als openbaar vervoer, gezondheidszorg en natuur betrokken moeten worden. Alleen zo kan snel en adequaat ingegrepen worden als er crises ontstaan.

ResourceWageningen: "Het leven voorbij het kantelpunt

Ecosystemen kunnen in veranderende omstandigheden volledig kantelen naar een nieuwe en volstrekt andere toestand. Wat ligt er achter die horizon?

Een robust ecosysteem vangt verstoringen makkelijk op. Maar wat gebeurt er als dat niet meer zo is en de grenzen van de veerkracht worden overschreden? Promovendus Jelle Lever onderzocht die toekomstige wereld achter het kantelpunt.

‘Complexe systemen bestaan uit heel veel componenten’ zegt Lever. ‘En die hebben allemaal positieve of negatieve interactie met elkaar.’ Kun je dan toch nog iets zinvols zeggen over de toekomst? Ja, denkt hij. 'Voor sommige complexe systemen kun je de toekomst na de omwenteling afleiden uit het gedrag van de deelnemers vóór het kantelen.' In die fase treedt zogeheten kritische vertraging op, oftewel critical slowing down. Dat is het bekende fenomeen dat een systeem steeds trager herstelt op schokken die het evenwicht verstoren.”

Er zijn kleine ecosystemen en grote. De grootste is onze globale wereld. Die zou in de eerste plaats grondig onderzocht moeten worden op dreigende kantelpunten. Wij leven met bijna 8 miljard mensen op deze aarde. Dat zorgt overduidelijk voor gigantische problemen. Met CO2-uitstoot, stikstof, de voedselvoorraden, oorlogen, enz. 

Problemen ontstaan waar heel veel dieren of heel veel mensen bij mekaar leven of wonen. De kans dat er plagen ontstaan als de Q-koorts en Corona neemt dan toe. Volgens mij hebben wij nu op onze wereld een kantelpunt bereikt. En daarbij spelen vooral economische belangen een grote rol. Die zorgen ervoor dat wij steeds maar blijven doorgaan met onverantwoordelijk beleid. De ic-capaciteit in Nederland is schandalig laag vergeleken bij andere Europese landen.

Vanavond zei Rutte in zijn toespraak, of was het een lijkrede? dat we allemaal aan de beurt komen, en dat moeten we uitsmeren over een langere tijd, zodat er niet teveel mensen tegelijk naar een ziekenhuis moeten en/of overlijden. Wat een ongelofelijk onbenul is deze man. Vanzelfsprekend gaat hij uit van het primaat van de economie, de neoliberale Westerse manier van handel drijven en produceren. Zijn motto is ‘navigare necesse est, vivere non est necesse’, handel drijven in noodzakelijk, leven is niet noodzakelijk. Als je een dergelijk economisch beleid wil doordrukken dan moet je wel slachtoffers maken. Dus ontsnappen we er volgens Rutte niet aan.

De Chinezen daarentegen hebben net laten weten dat de enige juiste manier om dergelijke pandemieën de kop in te drukken is om ze te isoleren en te vermijden, d.w.z. het verhinderen van situaties waardoor ze opkomen. De Q-koorts was voor zover ik weet een kwestie van een ziekte onder geiten en schapen. Dan was er ook nog zoiets onder de kippen. Veroorzaakt door het bijeenpakken van dieren in kleine ruimtes, zodat ze mekaar aansteken. 

Rutte gaat ervan uit dat het economisch leven, met name de bio-industrie, binnen korte tijd zijn gang weer moet gaan, zodat de besmettingen weer kunnen doorgaan, gesmeerd over wat langere tijd zodat het aantal doden niet teveel opvalt, en zodat er vooral geen ziekenhuizen bijgebouwd moeten worden om de toestroom op te vangen, want daar heeft hij kennelijk geen geld voor beschikbaar.
In plaats van het vermijden en verhinderen van haarden van besmetting – en daarvoor zal een ommezwaai in de economie nodig zijn – vooral de voedselindustrie en bio-industrie, gaat Rutte met gestrekt been de pandemie in. Dat het de mens zelf is die de pandemieën veroorzaakt komt niet in hem op. Daar wil hij dus niets aan doen.
Dan is de Chinese aanpak toch een stuk menselijker.

Zijn ze nu toch al begonnen met de kanoroute?

Olga Appelman, de ontwerpster van het Toekomstplan, was zeer indringerig aanwezig op alle bijeenkomsten van de deelnemers aan het participatietraject. Haar ontwerp lag dus al zo goed als vast. Daar was ze tenslotte voor aangetrokken. In het agitpropfilmpje op AT5 zei ze “we gaan meer water maken”. Dat is nu dus al gebeurd. Wij hoeven niet meer water, lieve Olga.

Het kappen van bomen en struiken en de festivals zijn er de oorzaak van dat de bodem verdicht is en geen water meer doorlaat. Er zijn steeds minder bomen om het overtollige water weer op te nemen.

Er is een nieuwe stichting opgericht met de naam Zuidoost Groenbewust. Dat is een prima ontwikkeling.